Αναρτήσεις

Κλήδονας

Εικόνα
Αη Γιάννης του Κλήδονα. Ριζικάρης και Φανιστής. Το πέρασμα πάνω απ' τη φωτιά, η κάθαρση πάνω από τη φλόγα και τη στάχτη, το νερό, το αμίλητο νερό, κι ύστερα η αγρύπνια του νερού κάτω απ' τ' άστρα. Μια νύχτα, κάτω απ' τ' άστρα. Πιο πριν ήταν ο Κλήδονας στην αρχαιότητα. Και τώρα μέρες της Πεντηκοστής, Αγίου Πνεύματος. Πώς η αγωνία και η ανάγκη για μαντεία, πώς μεταλλάχτηκε στην ελπίδα της φώτισης, της προσευχής, της ανάπαυσης των κεκοιμημένων. Πώς όλα συνταιριάζονται -τα πριν και τα επόμενα-  αριστοτεχνικά στ' "Αγνάντεμα" του Παπαδιαμάντη. Πώς η Φλάνδρα Φλανδρώ έγινε προσευχή. Πώς κάτι έρχεται και αποκαλύπτεται τώρα -συμπυκνωμένο. Χτες κράτησα για πρώτη φορά τον Άη Γιάννη -αυτό το άγριο άνθος-  που στόλισαν μ' αυτό  γκιούμια μικρά και άλλα πήλινα στο δρόμο για τ' αμίλητο νερό. Η βρύση έγινε παραλήπτης τραγουδιών και ευχών κι όλα τα ύδατα της πρώην βυζαντινής Σισανιούπολης αναταράχτηκαν. Ύστερα έπιασε βροχή και κεραυνοί και τα δέντρα -δεν προλάβαμ...

Λεπτομέρεια από ένα σεντόνι

Εικόνα
  Ένα σεντόνι από τα Γιάννενα του 18ου αιώνα. Ένα κέντημα γραφτό με μετάξια πολύτιμα. Ένας γάμος πάνω σ' αυτό. Ο γαμπρός καβαλάρης σ' άλογο σχεδόν από τη θάλασσα ή τον ουρανό. Ίσως και φτερωτό.  Η νύφη από κοντά. Χαμένη σ' ένα ημίλευκο αγνότητας στεφανωμένης  σε χρώμα της γης ή της άμμου, που πρόκειται εντός ολίγου να αλωθεί. Ή να ταξιδευτεί.  Ανάμεσά τους η συνοδεία της. Φύλακες που θα χάσουν γρήγορα την ισχύ. Γύρω τους λουλούδια πουλιά μυθικά γαρύφαλλα, τουλίπες,  όλα με κάποιο τρόπο αθάνατα, εδεμικά. Δια των πολύχρωμων κεντητών ευχών να στεργιώνουν τα καθημερινά. Ή και να φωτίζουν σε στιγμές άγνωστες -φευγαλέες ασφαλώς- τα κεκρυμμένα μυστήρια της επικείμενης ανθοφορίας του "μαζύ".  Το διασωθέν σεντόνι από την Ήπειρο όλα τα έσωσε. Μονάχα δε μαρτύρησε τα πρόσωπα που στέγασε. Αν στάθηκε το ίδιο μεταξωτή και πολύχρωμη η επιούσια ζωή.

Πολίτικα

Εικόνα
Με αφορμή ένα ταξίδι που θα συνέβαινε, έπιασα στα χέρια μου ένα βιβλίο, χαρισμένο εδώ και μια εικοσαετία από τον εκδότη της Τροχαλίας, Γρηγόρη Τρουφάκο. Ήταν από τα αδιάβαστα, εκείνα που χρόνια σε αναμένουν στο ράφι. Τώρα, το ταξίδι - ένα ακόμη ταξίδι στην Πόλη, επέβαλε να σταθεί κανείς πιο υποψιασμένος απέναντι στον τόπο. Κι αφ' ότου επιστρέφει κανείς, υπάρχει ένας τρόπος πάλι να συνεχίσει το ταξίδι. Ή και να μην ταξιδέψει καθόλου, ο τρόπος είναι ο ίδιος. Το κατάστρωμα του ανοιχτού βιβλίου. Ο Ευελπίδης κατεβάζει από τα σοφίτα τα ανεπιστρεπτί της μνήμης. Διασώζει έναν χρόνο και έναν τρόπο. Μια ολόκληρη ζωή εν κινήσει, όπως ήταν η Πόλη τότε, μ' όλο τον υπόκωφο φόβο να γίνεται πραγματικός τρόμος στο τέλος. Έχεις διαρκώς τη βεβαιότητα του ραγισμένου ονείρου, σε αυτό το αλώνι περπατάς,  ακόμα και τα πρόσωπα, τα πραγματικά, ανυποψιάστοι περαστικοί, δουλικά, εργάτες, και άλλα επιφανή, είτε ακινητούν με τραβηγμένο πρόσωπο μέσα στη στιγμή που τα διέσωσε είτε διασχίζονται από μια επίκτη...

κεντίδια από παλιά

Εικόνα
  Οι γκλίτσες, έργα ανθρώπων με μάτι αχάλαστο από το κακό γούστο που πλημμυρίζει τις πολιτείες, παρά τις μικρές τους διαστάσεις, έχουν κάτι το επιβλητικό. Ακόμα κι όταν το θέμα τους είναι εύθυμο, υπάρχει ένας πρωτεϊκός τόνος στο έργο. Τα μικρά αυτά σκαλισμένα κομμάτια ξύλου κρατούν μέσα τους κάτι από τη μυστική σιωπή των δασωμένων βουνών" ΚΙΤΣΟΣ ΜΑΚΡΗΣ, 1956 Όταν η γκλίτσα έπιασε την άκρη της, για να μπουν στο παιχνίδι τα μπατόν. Κάτι τότε απωλέσθη δια παντός, αυτή η τρυφερότητα του χεριού πάνω στο "κεντημένο" ξύλο και η δύναμη από τη μορφή την κεντημένη που αναβλύζει. Εδώ σταματώ. Για να μη χαθεί η ομορφιά των λόγων του Μακρή, μέσα στο ειπωμένο παράπονο που ακολουθεί. Φωτογραφία: βαλσαμόχορτο στα λοφάκια πριν το Βαρυκό Φλώρινας,  πιο κοντά όμως στην Πτολεμαΐδα. Και η γκλίτσα, κεντημένη και χαρισμένη από τον κυρ Νικόλα Τσιάρα,  από την Εράτυρα και τα  Νάματα. Γοργόνα είναι απάνω της.  Κεντημένο λέγανε παλιά το σκάλισμα απάνω στο ξύλο. Κεντίδια, λελούδια, πουλάκι...

η ορχήστρα της Φωτεινής

Εικόνα
Από τότε που έφυγε η Φωτεινή από κοντά μας στην ίδια ορχήστρα την ακούω και τη βλέπω. συντροφιά με τον φίλο της Νάσο και με όλους τους αγαπημένους,  δίπλα στο χωραφάκι στον Μόλυβο, πάνω από την Εφταλού, με το μισό πιθάρι κι απέναντι το άλλο μισό, με τις λέξεις της, θραύσματα, κατακαλόκαιρο, σε ήλιο καυτό. μαρτυρικό. κι είναι σήμερα ο ουρανός για χάρη της ελληνικός, πιο ελληνικός από ποτέ, 6 χρόνια από τότε. και έναστρος, και παραθαλάσσιος. κι ας μη βλέπω σπιθαμή της θάλασσας. και συνεχίζει να μυρίζει, πιο έντονα από ποτέ, μοναξιά και γλυκάνισο. το άρωμά της. τ' ολόδικό της. Η ΟΡΧΗΣΤΡΑ Στο σταθμό των επαρχιακών λεωφορείων, ο ήλιος αυγουστιάτικος έκαιγε τα πάντα. Στο βάθος η ζέστη χνώτιζε τους δρόμους. Άνθρωποι ιδρωμένοι ανέβαιναν βιαστικοί στα λεωφορεία, ανυπόμονοι να φτάσουν στα σπίτια τους, να πετάξουν τα παπούτσια, να πιουν δροσερό νερό. Κάτω από τη φτελιά, μελαχρινός, σαν έπιπλο παλιό, και ιδρωμένος ο Τριαντάφυλλος καθόταν καταγής, ακουμπισμένος στον κορμό του δέντρου. Στα γόνατ...

"Η Σκεπή" του Πέτρου

Εικόνα
ΕΙΜΑΣΤΕ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ή ΤΑ ΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ «Σκεπής» Τελειώνοντας τη «Σκεπή» του Πέτρου Κουτσιαμπασάκου τρεις μήνες σχεδόν πριν. Και να μην έχει ακόμα γαληνέψει στα ράφια των αναγνωσμάτων που έχουν μέσα μου αναπαυτεί. Κάθε λίγο και λιγάκι να επιστρέφει στη σκέψη. Σαν ένα κομμάτι που εκκρεμεί ατακτοποίητο. Ανοικονόμητη, προσδοκώσα, με μια επίμονη αναμονή να μιληθεί. Και τότε αρχίζει ο δικός μου δρόμος προς την επιστροφή σε αυτήν. «Η Σκεπή» είναι μία δέσμη διηγημάτων. Το καθένα υπάρχει ως λυρικός -γήινος πολύ γήινος- αναβαθμός, ένα σκαλί   που ανεβάζει, οδυνηρά κάποτε -λυτρωτικά- στο επόμενο. Σταματάς για ώρα, μπορεί και μέρες, στο κάθε ένα από αυτά. Ως να στραγγίξει η αιφνίδια αίσθηση, ως να κατακάτσει η πάλλουσα, ανόθευτη, ανάγνωση. Μια σπάνια ανάγνωση, μετρημένη, χαμηλών νεφώσεων διάγνωση. Συχνά το ακούς, δεν το διαβάζεις απλώς, το ακούς να σου το διαβάζει ο ίδιος. Γίνεσαι ο Απέναντι στο ομώνυμο διήγημα, να ακούς, και γύρω να λυσσομανά ο πόλεμος ο επιστήθιος της κάθε μέρας: «Η φωνή τ...

επίγραμμα ή το συναξάρι της ημέρας

Εικόνα
  ΑΛΕΞΙΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΥ Όταν δε θα υπάρχω εγώ θα υπάρχει το πέρασμά μου από εκεί που κάποτε υπήρξα Θα υπάρχει η αμυδρή μνήμη της φευγαλέας παρουσίας Θα υπάρχει η μνήμη της απουσίας. Ο.Ν., Της αλυπίας είναι η χώρα, εκδόσεις Ιδαλγός, 2009 [φωτογραφία, Ο.Ν. Χίος 2020]