Της αλυπίας η χώρα

  "Εξάλλου για όλα τα αποφασιστικά βήματα της ζωής μας υπάρχει ένα αδιευκρίνιστο κίνητρο" W.G.SEBALD Με αφορμή -ίσως- έναν θάνατο, αυτόν του ξαδέλφου της, η Ελεάννα Βλάχου, συγγραφέας διηγημάτων με μια ιδιαίτερα παραστατική γλώσσα, κόντρα στο οικείο και στο εύπεπτο, εδώ καταδύεται στην προσωπική, οικογενειακή της ιστορία που διασχίζει τη δυτική Ελλάδα και πιάνει από την Κέρκυρα ίσαμε την αναζήτηση του ομφάλιου τόπου, τα χνάρια δηλαδή του παππού και του προπάππου στην πρώην Γιουγκοσλαβία, το Βελιγράδι, τη Νίσσα, το Αρχαγγέλοβατς. Μέσα από την Οθωμανοκρατία, τους Βούλγαρους εθνικούς, την άτεγκτη Αυστρία, τον τόπο τον αλύτρωτο όπου κατοικούσαν οι Νότιοι Σλάβοι, μέσα από τον Μεσημβρινό Μοράβα, "τα οθωμανικά εδάφη προς την καρδιά της ελεύθερης Σερβίας, προς τα δάση της Τζουμάτζιας". "...έμαθα το θάνατο του Μπράνα σε ένα νοσοκομείο του Βελιγραδίου. [...] Η αντίδραση του οργανισμού μου ήταν τόσο βίαιη που έπεσα στα γόνατα πρώτα, και, με το κεφάλι μου να βαραίνει, λύγι...

  " να πηγαίνεις μπροστά, να προχωράς στη ζωή " παροιμία των Ροντεσλίς Μια νουβέλα που έρχεται από τη Ρόδο. Από την Εβραϊκή συνοικία, τη Τζουντερία, στο κάστρο, στις πύλες του. Κι ύστερα να περνά απέναντι, να φτάνει ως τη Σμύρνη, την Κωνσταντινούπολη, την Χάιφα. Ή να ακολουθεί την πορεία των Ροντεσλίς της Ρόδου που αφαρπάχτηκαν δια παντός για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης μέσω Πειραιά και από το στρατόπεδο Χαϊδαρίου στο Άουσβιτς-Μπίρκεναου, λίγο πριν τη λήξη του πολέμου.  Μια νουβέλα που ισορροπεί ανάμεσα στην ημερολογιακή γραφή και στην ποιητικότητα μιας αφήγησης που προχωρά staccato, με την απολύτως απαραίτητη σκευή, σα σενάριο ταινίας που δεν αποφασίστηκε να γυριστεί.  Το "Μερκάντο" της Μαρίας Μαμαλίγκα σε παρασύρει σε μια ανάγνωση όπου το τραγικό, όταν έρχεται -το ένα μετά το άλλο- καταγράφεται τόσο ελλειπτικά που ανυψώνει τη συγκίνηση ως αυτόν τον λυγμό που δεν βγαίνει. Θυμίζει ντοκιμαντέρ, μαρτυρία.  "Ελπίζω" γράφει η ίδια "οι αναγνώστες να δουν σ...

  Αποχαιρετώντας τον Θανάση Βαλτινό. Τον Θανάση. Όπως μπήκε στη ζωή μας μέσα από δημιουργικές καταβάσεις και αναβάσεις, τα δημιουργικά επί χάρτου ταξίδια στην Αξιοθέα Πρεσπών, στην Αριδαία, στα Γιαννιτσά. Με τον Μίμη, τον Μίμη Σουλιώτη, τον εισηγητή του δημιουργικού γραψίματος στην Ελλάδα. Μια λησμονημένη υπόθεση, που δεν είναι της ώρας να μιλήσει κανείς για την πίκρα αυτής της λήθης. Αποχαιρετώ τη γενναιοδωρία της παρουσίας του, των λόγων του το ευθύβολο, το οξυδερκές βλέμμα του πάνω και μέσα και κάτω από το κείμενο που του άφηνες στα χέρια του. Αποχαιρετώ την έγνοιά του, το χαμόγελό του, την ευγένεια και προσήνειά του. Τη φιλία του. Τον αποχαιρετώ -και αυτόν. "Άραγε εκείνοι που θα ζήσουν εκατό διακόσια χρόνια ύστερα από μας, και που εμείς τώρα τους ανοίγουμε τον δρόμο, θα μας θυμούνται καθόλου; Θα λένε για μας κανέναν καλό λόγο;" ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΑΛΤΙΝΟΣ, Το άλσος των μυροφόρων, Εθισμός στη νικοτίνη, 2003 "Όταν έχεις φτάσει στην άκρη του δρόμου, ο δρόμος δεν σου ...

"Σε κάθε έρωτα ξαναζεί η εμπειρία της γεύσης του παραδείσου και της απώλειας του παραδείσου" ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ Επέστρεφα στο "Άσμα ασμάτων " του κύριου Χρήστου με τη βαθιά αίσθηση και ανάγκη για εμβάπτιση και ανάδυση σε έναν κόσμο όπου αναπνέεις ελεύθερα αλλά και που κρατά μέσα του όλα τα μυστήρια του μυστηρίου. Μέσα στις ερμητικες, διαυγεις λέξεις του. Στον φλέγοντα στοχασμό. Είχα την τύχη της συνάντησης και της συνομιλίας. Της έγνοιας του, όταν χρειάστηκε να αποτυπώσω τη δική μου σκέψη για τη "Μεταφυσική διάσταση στην ποίηση του Κώστα Μόντη" με αφετηρία τη Φλώρινα και τον δάσκαλο μου ποιητή Μίμη Σουλιώτη ως το δικό του "Ενάντια στη θρησκεία" που στάθηκε το κατώφλι της δικής μου διδακτορικής διατριβής. Με μεγάλα διαστήματα σιωπής που δεν φαίνονταν κατ' ουσίαν, αφού καταγράφηκε ο λογισμός του ο ασιγαστος. Και αφού ήταν πάντα εκεί, προσβάσιμος στα ράφια τα πολυσύχναστα της προσωπικής βιβλιοθήκης. Τον αποχαιρετώ μ' ένα κλαδάκι σκινο και μά...

Ο Αθάνατος Μπάρτφους» ή Τι απέμεινε από τη γλώσσα ενός επιζώντα   Αφωνία, και πάλι, ευρύχωρο, ένα σπίτι -: έλα, πρέπει να το κατοικήσεις. … Οξύτερος από ποτέ ο αέρας που απέμεινε: πρέπει   να αναπνέεις, να αναπνέεις, και να είσαι εσύ .   PAUL CELAN , Μακριά, Γλωσσικό πλέγμα , μτφρ.Ιωάννα Αβραμίδου, Άγρα 2012   Η ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΟΣ ΑΘΑΝΑΤΟΥ Ή ΕΠΙΖΩΝΤΑ «Ο Αθάνατος Μπαρτφους» του Aharon Appelfeld εκδόθηκε το 1988 και μεταφράστηκε από τα εβραϊκά από την Μάγκυ Κοέν για τις εκδόσεις Άγρα το 2022. Δεν είναι ένα βιβλίο που μιλά για το Ολοκαύτωμα, γιατί αυτό απουσιάζει ως περιγραφή συνειδητά. Ενώ υπάρχει ασφαλώς ως σκιά. Υπάρχει κυρίως ως γλώσσα -ως απουσία γλώσσας- καθώς διαπιστώνει κανείς ότι ο επιζών απώλεσε τη γλώσσα του, αν και κέρδισε τη ζωή του. Τη ζωή του επιφανειακά μόνο . την ουσία της ζωής την έθαψε μέσα στη Σοά , σε αυτή την ολοσχερή καταστροφή , η λέξη που χρησιμοποιούν οι Εβραίοι για το Άουσβιτς ή το Ολοκαύτωμα. «Για τα στρατόπεδα ...

Αη Γιάννης του Κλήδονα. Ριζικάρης και Φανιστής. Το πέρασμα πάνω απ' τη φωτιά, η κάθαρση πάνω από τη φλόγα και τη στάχτη, το νερό, το αμίλητο νερό, κι ύστερα η αγρύπνια του νερού κάτω απ' τ' άστρα. Μια νύχτα, κάτω απ' τ' άστρα. Πιο πριν ήταν ο Κλήδονας στην αρχαιότητα. Και τώρα μέρες της Πεντηκοστής, Αγίου Πνεύματος. Πώς η αγωνία και η ανάγκη για μαντεία, πώς μεταλλάχτηκε στην ελπίδα της φώτισης, της προσευχής, της ανάπαυσης των κεκοιμημένων. Πώς όλα συνταιριάζονται -τα πριν και τα επόμενα-  αριστοτεχνικά στ' "Αγνάντεμα" του Παπαδιαμάντη. Πώς η Φλάνδρα Φλανδρώ έγινε προσευχή. Πώς κάτι έρχεται και αποκαλύπτεται τώρα -συμπυκνωμένο. Χτες κράτησα για πρώτη φορά τον Άη Γιάννη -αυτό το άγριο άνθος-  που στόλισαν μ' αυτό  γκιούμια μικρά και άλλα πήλινα στο δρόμο για τ' αμίλητο νερό. Η βρύση έγινε παραλήπτης τραγουδιών και ευχών κι όλα τα ύδατα της πρώην βυζαντινής Σισανιούπολης αναταράχτηκαν. Ύστερα έπιασε βροχή και κεραυνοί και τα δέντρα -δεν προλάβαμ...